Dziś wypada 19. rocznica zawieszenia produkcji Poloneza

19 marca 2022

Polonez przestał być produkowany na Żeraniu dokładnie 19 lat temu, właśnie 22 kwietnia. Swego czasu był marzeniem wielu Polaków, ale wraz z napływem aut z zachodu i wejściem Daewoo do FSO zszedł na drugi plan. Chętnych na nowego Poloneza było coraz mniej.

Dlaczego jedynie zawieszenia produkcji, a nie zakończenia? Oficjalnie nigdy nie ogłoszono, że Polonez nie będzie już więcej produkowany. Ba, nawet w opuszczonych halach Ośrodku Badawczo-Rozwojowego Samochodów Osobowych znaleziono prototyp, który mógł być kolejnym liftingiem popularnego auta (więcej pisaliśmy o tym tutaj ) . Losy fabryki potoczyły się jednak w ten sposób, że wznowienia produkcji nie będzie już nigdy.

Polonez i jego początki. Na ich temat wciąż krąży wiele mitów

Oficjalnie produkcję Poloneza rozpoczęto 3 maja 1978 roku, więc auto z Żerania było produkowane przez 24 lata. Warto jednak wspomnieć, że są egzemplarze wyprodukowane w 1977 roku, z tzw. serii przedprodukcyjnej. Niektóre z nich zagrały w kultowym "07 zgłoś się", jako auto słynnego Porucznika Borewicza (stąd też utarło się nazywać Polonezy najstarszego typu "Borewiczami").

Wokół Poloneza wciąż krąży wiele mitów i błędnych przekonań, które zostały już dawno zdemaskowane przez pasjonatów. Szczególnie, tych dotyczące początków produkcji, a mimo to sporo osób wciąż je powtarza. Dlatego wyjaśnimy kilka z nich. Nie jest prawdą to, że za projekt odpowiada legendarny Giorgetto Giugaro, ani to, że Polonez to odrzucony projekt Lancii Delty.

W rzeczywistości auto bazowało na prototypie testującym rozwiązania dotyczące bezpieczeństwa biernego, Fiacie ESV (na zdjęciu poniżej). Ten prototyp faktycznie wykonał Giugiaro. Natomiast Poloneza projektowało Centro Stile Fia t, wykorzystując rozwiązania z ESV. Dlatego też Polonez, mimo tego, że technicznie szybko się starzał, to nawet w latach 90' uchodził za dosyć bezpieczne auto.

Kolejny, często powtarzany mit, to ten dotyczący pochodzenia nazwy. Długo sądzono, że wybrano ją w plebiscycie tygodnia "Życie Warszawy". Jak to w tych czasach bywało, nieważne kto głosuje, a kto liczy głosy. W rzeczywistości nazwa była już wybrana dużo wcześniej, a sam plebiscyt przeprowadzono już w trakcie produkcji auta (które było przez jakiś czas nazywany, jako Polski 1500).

Polonez i jego historia produkcji

Klasyczny Polonez przechodził po drodze wiele drobnych modyfikacji. Z "Borewicza" stał się "Akwarium" po dodaniu szyby w tylnym słupku i zmianie frontu (od 1986 roku), a później "Przejściówką" po zaprojektowaniu nowego tyłu z niższym progiem załadunku (od 1989 roku). Ten sam tył użyto później w nowej bryle znanej nam bliżej jako Polonez Caro (od 1991 roku). W nowym modelu z czasem poszerzono rozstaw kół (stąd też wczesne egzemplarze Caro nazywa się wąskimi"). W międzyczasie (w 1988 roku) ruszyła także produkcja modelu dostawczego o nazwie Polonez Truck.

Caro było swego czasu prawdziwą rewolucją w FSO. Auto zyskało nie tylko nowe nadwozie, ale także liczne zmiany we wnętrzu, czy samej konstrukcji. Przełomem była modernizacja już i tak przestarzałego silnika OHV, który zamiast gaźnika otrzymał jednopunktowy wtrysk paliwa. Później produkowano również takie z 103-konnym, 1.4-litrowym silnikiem Rovera (więcej tutaj ), czy z francuskim dieslem 1.9. Wartą odnotowania wariacją była wersja sedan, nazwana Atu (produkowana od 1996 roku).

Ostatnie lata Poloneza, rządy Daewoo w FSO

Polonez w czasach Caro był już samochodem przestarzałym. Jednak niezamożne społeczeństwo polskie z okresu transformacji ustrojowej, potrzebowało taniego i prostego auta. I to zadanie Polonez faktycznie spełniał. Lifting w 1997 roku na model Plus (po tym jak FSO przekształciło się w Daewoo-FSO) był już łabędzim śpiewem i brutalnie mówiąc "pudrowaniem trupa".

Polonez Caro Plus i Atu Plus otrzymały nową deskę rozdzielczą i odświeżoną stylistykę, która nie była w stanie jednak zakryć pamiętającej lata 70' bryły pojazdu. Niewiele pomogły kolejne modyfikacje przestarzałego silnika OHV, Poloneza nie uratował nawet wielopunktowy wtrysk. W 1999 roku rozpoczęto także produkcję modelu Polonez Kombi, ale było już jakieś dziesięć, jak nie piętnaście lat za późno.

W 2002 roku, gdy kończono produkcję Poloneza, samochód wciąż miał z tyłu zawieszenie na resorach piórowych, a z przodu zamiast kolumny McPhersona była dwuwahacz. Silnik OHV produkcji Fiata pamiętał lata 60', więc jego modyfikacje w XXI wieku brzmiały jak ponury żart. Właściwie większość modernizacji Poloneza była robiona "z tego co się dało". Taki Polonez i był i tak też skończył, bo przecież oficjalnie produkcję tylko zawieszono. Rozstanie z żerańskim flagowcem mogło być dla niektórych bolesne, ale niestety było absolutnie potrzebne. Nieco dłużej mogła potrwać produkcja wersji dostawczej, ale o jego losach przesądziły problemy nyskiej fabryki.

Widziałeś coś nietypowego na drodze? Koniecznie napisz do nas na adres: redakcja@zdrogi.pl

Artykuły polecane przez redakcję zDrogi.pl

zDrogi.pl - to portal poświęcony motoryzacji, temu, co dzieje się na polskich drogach i Wam - kierowcom. Dodaj nas do ulubionych w przeglądarce. Masz ciekawy temat? Napisz na redakcja@zdrogi.pl lub daj nam znać na facebookowym profilu zDrogi.pl