Przeguby półosi. Za co odpowiadają i jakie są objawy ich zużycia
Przeguby półosi. Za co odpowiadają i jakie są objawy ich zużycia
Przeguby półosi stanowią ważną rolę w przeniesieniu napędu ze skrzyni biegów na koła. Bez prawidłowego działania tego komponentu dalsza jazda jest całkowicie wykluczona dlatego warto zapoznać się z tym elementem i rozpoznawać objawy świadczące o potencjalnej usterce.
Półoś pojedyncza a przegubowa
Na rynku znajdziemy kilka rodzajów przegubów różniące się między sobą konstrukcją. Każda półoś, niezależnie czy mówimy o półosiach sztywnych czy przegubowych wykonana jest z twardego wału. Na jego końcach znajdziemy przeguby: wewnętrzne oraz zewnętrzne. Czasem można napotkać półoś z jednym przegubem, jednak to zastosowanie występuje rzadko i wyłącznie w sztywnych mostach.
Częściej spotykaną wersją jest półoś przegubowa występująca w niezależnych zawieszeniach z napędem na przód, tył bądź 4x4. Półosie są odpowiedzialne za przenoszenie momentu obrotowego na koła. Ważne aby cały proces przebiegał z jak najmniejszym tarciem, ponieważ utrata energii jest wówczas nieznaczna.
Przeguby nierównobieżne i równobieżne
Przeguby półosi dzieli się na dwa rodzaje. Pierwszy z nich to typ nierównobieżny znany również jako asynchroniczny lub prosty umożliwia przełamanie wału napędowego i przenosić moment obrotowy pod odpowiednim kątem. Minusem ich zastosowanie jest różnica w prędkości obrotowej na wałkach połączonym takim przegubem.
Najpopularniejszym wariantem przegubu nierównobieżnego jest przegub krzyżakowy (Cardana). Bardziej powszechnym rodzajem tego komponentu jest wersja równobieżna określana też jako homokinetyczna. W tej wersji nie dochodzi do odmiennych prędkości obrotowej między dwoma wałami. Wyróżniamy kilka wersji przegubów homokinetycznych:
Stałe – punkt zawieszenia jest stały. Najczęściej spotkamy ten rodzaj w autach osobowych z napędem na przód, gdzie przegub montowany jest od strony piasty koła.
Z kompensacją wzdłużną – Moment obrotowy jest rozkładany równomiernie nawet przy wyższych prędkościach.
Trójramienne z kompensacją wzdłużną – instalowane niemal zawsze od strony skrzyni biegów. Głównie występuje w jednostkach napędowych diesla połączonych z automatyczną skrzynią biegów.
Trójramienne owalne z kompensacją wzdłużną – To domena aut o większej mocy z dużym momentem obrotowym.
Z kompensacją wzdłużną typu DO – Montowane w mniejszych pojazdach.
Objawy uszkodzonych przegubów napędowych półosi
Najczęściej występującą oznaką zużycia przegubów półosi jest stukanie wydobywające się z okolic przedniego zawieszenia w momencie ruszania lub przyspieszania na skręconych oponach. Oznacza to powstające luzy między częściami współpracującymi w przegubie napędowym zewnętrznym, czyli umieszczonym przy kole.
Jeśli usłyszmy stukot przy maksymalnym wychyleniu koła to wówczas najlepiej udać się do warsztatu w celu zdiagnozowania problemu. Tym sposobem zaoszczędzimy na naprawie.
Innym objawem przemawiającym za usterką są odczuwalne drgania na kierownicy, a czasem nawet na całym nadwoziu. Prawdopodobnie doszło do wyeksploatowania przegubu wewnętrznego lub zewnętrznego. Zazwyczaj dotyczy się to tego drugiego, ponieważ ma tendencje do szybszego zużywania się.
