Jak dobrać olej do skrzyni biegów?
Po co wymieniać olej w skrzyni?
Nie oszukujmy się, większość z nas w ogóle o tym nie myśli, nie zastanawia się, jaki olej do skrzyni biegów, nie analizuje, czy już czas na jego wymianę. Według badań kwestia ta jest najczęściej bagatelizowana przez kierowców, którzy albo w ogóle nie mają pojęcia, że w ogóle potrzebna jest wymiana oleju, albo ignorują to, myśląc, że ich problem nie dotyczy.
A dlaczego powinniśmy jednak pamiętać także o środku smarnym w skrzyni? Przede wszystkim wymiana oleju to wydłużenie żywotności. Już po około 100 tys. km skrzynia może zacząć psuć się i sprawiać problemy, co z kolei wskazuje na to, że dość długo można ukrywać negatywny wpływ niedostatecznej uwagi poświęconej właśnie temu elementowi.
Kiedy jednak sytuacja stanie się o wiele trudniejsza, nie będzie już możliwości, by się łatwo wyratować. Skrzynie są drogie w naprawie i bardzo drogie, gdy trzeba je wymienić. A do tego może doprowadzić zaniedbywani oleju w tym elemencie. W efekcie, zamiast wydać ledwie kilkadziesiąt złotych na baniak środka smarnego, trzeba będzie przygotować nawet kilka tysięcy złotych na naprawy.
Jak dobrać właściwy środek i dlaczego to takie ważne?
Co ważne, olej w skrzyni potrzebny jest, by zredukować tarcie, czyli dokładnie tak samo jak ma to miejsce w silniku. Oczywiście jej praca nie jest narażona na aż tak wysokie temperatury, jednak i funkcja chłodzenia jest tu bardzo przydatna. Do tego chroni ją przed korozją oraz negatywnymi efektami uderzeń kół zębatych. Jeśli więc nie będzie regularnie zmieniany, to jego jakość spadnie.
Jak się jednak okazuje, wybór odpowiedniego rodzaju oleju nie jest wcale prosty. Pierwszym krokiem, by dowiedzieć się, jaki olej do skrzyni biegów powinien znaleźć się w naszym samochodzie, jest przeczytanie wskazań producenta. Każda marka tworzy swoją listę dopuszczalnych modeli, a do tego rekomenduje użycie konkretnych z nich. Rynek jest bardzo szeroki, a możliwości spore.
Każdy inny model samochodu wyróżnia się innymi aspektami, jeśli chodzi o wyposażenie i mechanizmy. W związku z tym innego składu środka smarnego i innego zakresu ochrony wymagają skrzynie automatyczne, manualne, produkowane przez Forda czy Fiata itp. Każdy parametr i każdy aspekt mają znaczenie, gdy chodzi o dobór odpowiednio dopasowanego oleju do skrzyni.
Rodzaje olejów do skrzyni manualnej
W środowisku panuje przekonanie, że manualne skrzynie biegów są o wiele bardziej wytrzymałe i żywotne. Po części jest to nawet prawda, choć nie do końca. Jeśli zastanawiasz się, jaki olej do skrzyni biegów powinieneś wybrać, to na pewno trzeba zacząć od typu dedykowanego właśnie manualom lub automatom, zależnie od tego, jakim sprzętem dysponujesz w swoim aucie.
Jak często należałoby wymieniać olej w manualu? Średnio przyjmuje się, że optymalny interwał to 100 tys. km przebiegu. Czasem jednak, zależnie od modelu, może być konieczne zmniejszenie liczby kilometrów, na przykład do 50 tys. Trzeba pamiętać, by monitorować pracę skrzyni i nie zostawiać wszystkiego na inny, lepszy czas. Szybka, odpowiednio wczesna reakcja zwiększa szanse na uniknięcie awarii.
Szukając olejów do manuala, trzeba zwracać uwagę na symbole i cyfry na opakowaniach. Zwykle oznaczają one stopień lepkości i w przypadku skrzyń tego typu są to oznaczenia typu GL-4 czy GL-5. Czasem potrzebne będą środki smarne typu ATF. Zawsze przed zakupem trzeba sprawdzić w książce serwisowej, jaki olej do skrzyni biegów – jak i inne płyny eksploatacyjne – jest wymagany przez producenta.
Ogólnie wyróżniamy dwa rodzaje olejów do skrzyni manualnej. Różnią się między sobą składem. Są to:
oleje mineralne – ekologiczne, dobre dla środowiska, ich skład to przede wszystkim składniki naturalne. Zwykle zapewniają dobre właściwości smarne, do tego gwarantują odporność na powstanie rdzy oraz utlenianie się metalowych elementów. Jeśli zastanawiasz się, jaki olej do skrzyni biegów wybrać, to na pewno jest to dobry kandydat, choć tego rodzaju środki mogą mieć problem z żywotnością i dopasowaniem się do zmiennych warunków pogodowych.
oleje syntetyczne – sztuczne, dodatkowo wzmacniane, mniej ekologiczne. Należą do najwyższej kategorii jakości GL-5, a podczas ich produkcji wykorzystuje się najnowsze technologie. W ten sposób są o wiele skuteczniejsze w ochronie poszczególnych części niż oleje mineralne, a także w pełni odporne na zmiany temperatur.
Oleje w skrzyniach automatycznych
Teraz czas na analizę tego, co można znaleźć do skrzyń manualnych. Wspominaliśmy już, że manuale są ogólnie uznawane za bardziej awaryjne i potrzebujące większej troski w trakcie eksploatacji. Są przede wszystkim mniej odporne mechanicznie, dlatego z pewnością muszą mieć odpowiednio dobrany i często zmieniany olej. Tutaj wybór właściwego rozwiązania jest jeszcze ważniejszy.
Uważa się, że tak, jak w przypadki skrzyni manualnej wymiany można dokonywać co 100 tys. km przebiegu, tak tutaj zaleca się robić to co 80, a nawet co 60 tys. km. Dzięki temu można łatwo zadbać o jakość pracy skrzyni i uniknąć bardzo poważnych awarii, które w tym elemencie auta są naprawdę kosztowne. Lepiej więc przygotować się na nie zawczasu poprzez profilaktykę.
Jaki olej do skrzyni biegów automatycznej? Tutaj pod uwagę należy wziąć przede wszystkim model auta. Różnią się one od siebie bardzo, jeśli chodzi o zamontowaną skrzynię, bo w przypadku manualów jest o wiele więcej możliwości. Zupełnie innej ochrony potrzebuje skrzynia kilkustopniowa, innej taka, która stopni nie ma wcale. Ogólnie wyróżnia się ich dwa rodzaje:
hydrokinetyczne skrzynie automatyczne,
dwusprzęgłowe skrzynie automatyczne.
Warto więc wziąć pod uwagę nie tylko rodzaj oleju, jego jakość i lepkość, ale także to, by dopasować go do odpowiedniej skrzyni. Powyższy podział jest bowiem tylko ogólny, a dalej skrzynie dzielą się na kolejne podrodzaje. Trzeba też pamiętać, że oleje mogą szybko tracić lepkość, a także że najczęściej jego wymianę w przypadku automatu lepiej zostawić fachowcom.
