Co wolno kierowcy, a co policjantowi w trakcie kontroli drogowej?

Kto ma prawo zatrzymać pojazd i w jaki sposób organizowane są kontrole?

Kontrolę na drodze wykonać można z wielu powodów. Może zajść uzasadnione podejrzenie niesprawności technicznej auta, może dojść do przekroczenia prędkości lub styl jazdy będzie alarmujący dla policjantów. W końcu może dojść do sytuacji, w której wyrywkowo sprawdzana jest trzeźwość. Dlatego każdy kierowca powinien wiedzieć, jak zachować się podczas kontroli drogowej i co robić w każdej z sytuacji.

Warto zacząć od tego, że dziś styl kontrolowania kierowców nieco się zmienił. Policjanci coraz chętniej stosują metodę kaskadową. Na czym ona polega? Chodzi o to, że na stosunkowo krótkim odcinku drogi ustawia się kilka zespołów policji. Przy pierwszym pomiarze kierowca zwalnia, ale po minięciu patrolu, zwykle przyspiesza. I to niespodzianka, bo zaraz za zakrętem może pojawić się kolejny.

Trzeba też przypomnieć zasady kontroli. Nie jest prawdą, że zatrzymania może dokonać tylko policja. Równie dobrze może to być żołnierz Żandarmerii Wojskowej, inspektor Inspekcji Transportu Drogowego czy celnicy i Straż Graniczna. Strażnicy miejscy i gminni zatrzymania mogą dokonać tylko w określonych okolicznościach, podobnie jak straż parku. I jeszcze jednak ważna uwaga: w terenie niezabudowanym zatrzymania może dokonać tylko policjant umundurowany.

Jakie są obowiązku policjanta w trakcie zatrzymania?

Wiemy już, że musi być w mundurze, a jeśli nie jest, a zdarzenie ma miejsce na terenie zabudowanym, to powinien mieć ze sobą tzw. tarczę do zatrzymań, czyli popularnego lizaka. Tu się jednak obowiązku policjanta nie kończą. Każdy kierowca powinien na nie zwracać uwagę i dokładnie pilnować, by wszystkie elementy kontroli były wypełnione prawidłowo.

Standardowo policjant powinien podać imię i nazwisko oraz swój stopień służbowy, a także poinformować, jeszcze przed kontrolą, jaki jest powód zatrzymania pojazdu. Jeśli tego nie zrobi, a na przykład poprosi o dokumenty, kierowca musi wiedzieć, jak zachować się podczas kontroli drogowej, czyli w tym przypadku poprosić o wylegitymowanie się policji. Za taką prośbę nie może go spotkać negatywne nastawienie – oczywiście w teorii.

Po zatrzymaniu policjant może sprawdzić trzeźwość, dokumenty auta, kierowcy oraz wszystkich pasażerów. Ma także prawo do kontroli stanu technicznego auta, a od niedawna może również sprawdzić, czy wskazania na liczniku kilometrów pokrywają się z tym, co znajduje się w bazie danych. Od początku grudnia kierowca nie ma jednak już obowiązku okazywać innego dokumentu niż dowód osobisty.

Co robić, by wszystko poszło zgodnie z planem?

No dobrze, a co musi kierowca? Jak zachować się podczas kontroli drogowej? Warto być grzecznym i nie wyładowywać frustracji na policjancie. Stosowanie się do poleceń i miłe podejście sprawi, że tam, gdzie będzie można, funkcjonariusz zastosuje mniejszy wymiar kary. To od niego zależy, czy w przypadku przekroczenia prędkości o 21 km/h wyznaczy grzywnę 100 czy 200 złotych.

Generalnie kierowca powinien zostać w samochodzie, chyba że policjant wyda inne polecenie, a także trzymać ręce na kierownicy. Gdy zatrzymanie będzie miało miejsce w rejonie utrudniającym ruch, policjant nakaże włączenie świateł awaryjnych. Powinien także polecić wyłączenie silnika. Nie warto także wdawać się w dyskusję. Jeśli nie zamierzamy przyjąć mandatu, rozmowa z funkcjonariuszem i tak się na nic nie zda.

Kierowca ma jednak także przywileje, z których może, a nawet powinien korzystać. Jeśli kontrola przeprowadzana jest przez funkcjonariusza umundurowanego, to można poprosić o okazanie legitymacji służbowej (po cywilnemu musi ją pokazać sam). Można także nagrywać przebieg interwencji, ale w taki sposób, by nie przeszkadzać w niej. Jak zachować się podczas kontroli drogowej? Najlepiej wiele nie mówić, a już na pewno nie wolno składać policjantom propozycji korupcyjnych.

Kontynuacja artykułu pod materiałem wideo

Kontrola trzeźwości a kontrola prędkości

Ciekawostką jest fakt, że duża część kontroli wykonywanych w Polsce, nie jest przygotowana w sposób odpowiedni. Często policjanci używają radaru niezgodnie z jego przeznaczeniem albo mają sprzęt, który nie ma wszystkich wymaganych atestów i z przyczyn formalnych nie został włączony do służby. Niezależnie od okoliczności dochodzenie swoich praw w takich sytuacjach jest naprawdę trudne.

Warto jednak wiedzieć, że pewne błędy mogą się zdarzyć, a co za tym idzie, można próbować zmniejszyć wymiar kary. Na przykład pomiar laserem, zwłaszcza z dalekiej odległości, może być obarczony dużym ryzykiem. Zawsze też warto obejrzeć nagranie z wideorejestratora, by mieć pewność, że prędkość była taka, jak wskazują policjanci. Warto wiedzieć, że jest to prędkość radiowozu, a nie jadącego przed policją auta.

Warto wiedzieć, jak zachować się podczas kontroli drogowej, której celem jest pomiar trzeźwości. W takim wypadku najczęściej policjant znajdzie się pośrodku drogi. Trzeba więc na jego polecenie zatrzymać się, uchylić szybę i dmuchnąć w urządzenie w taki sposób, w jaki poinstruuje nas funkcjonariusz. Zwykle nie trzeba wyjmować dokumentów czy zjeżdżać na pobocze.