Jak działa sprzęgło w samochodzie?

Jak zbudowane jest sprzęgło?

Klasycznie skonstruowane sprzęgło w aucie składa się z trzech elementów. To tarcza, łożyska oraz docisk. To dość skomplikowane elementy, których nieprawidłowe działanie może sprawić, że samochód nie będzie w stanie dalej jechać. Co ważne, wiedza, jak działa sprzęgło w aucie, jest niezbędna, by móc je skutecznie naprawić.

Sam proces trwa dość długo i jest pracochłonny. Bardzo często trzeba rozkręcić skrzynię biegów, wyjąć sporo elementów z samochodu, a to wpływa na robociznę, za którą zapłacisz w warsztacie mechanicznym. Najczęściej ten element psuje się w wyniku nieprawidłowego użytkowania, co również warto wziąć pod uwagę.

Konstrukcja sprzęgła to także dodatkowe podzespoły. Choćby wał korbowy, jeden z najważniejszych elementów. Jest on przymocowany bezpośrednio do silnika z jednej strony, a do koła zamachowego z drugiej. Odpowiada za przeniesienie napędu. Koło zamachowe to drugi podzespół sprzęgła. Jest ulokowane przy docisku.

Z kolei do skrzyni biegów sprzęgło przymocowane jest poprzez wałek sprzęgłowy. Wystaje z górnej części skrzyni, umożliwia nie tylko sam montaż sprzęgła, ale także wykonywanie przez tarczę ruchu obrotowego i przesuwnego. Między innymi dzięki temu samo naciśnięcie pedału automatycznie odłącza napęd.

Do czego potrzebujesz sprzęgła w aucie?

No dobrze, czas na konkrety. Wiedząc, jak działa sprzęgło w aucie, możesz łatwiej wyobrazić sobie, do czego go w ogóle potrzebujesz. Najprościej mówiąc: jest to element, który ma za zadanie przekazać moment obrotowy z wału napędowego do wału napędzanego. Mechanizm jego działania zależy od rodzaju zastosowanego egzemplarza. W większości aut osobowych montuje się sprzęgło cierne, które szybciej i precyzyjniej przenosi moment obrotowy między skrzynią biegów a silnikiem.

Samo wciśnięcie pedału sprzęgła działa dwutorowo. Z jednej strony zwalnia blokadę, dzięki czemu swobodnie można zmieniać biegi w skrzyni biegów. Z drugiej odcina napęd, a więc moment obrotowy przestaje być przekazywany. Samochód może się zatrzymać. W momencie puszczenia pedału sprężyny na powrót dociskają wał korbowy oraz przekładnię, przez co cały układ może znów pracować, a moment jest przekazywany. W ten sposób można lawirować między zatrzymaniem przekazywania momentu obrotowego i jego wznawianiem, odpowiednio napędzając pojazd. Właśnie tak działa sprzęgło w aucie.

Czym jest docisk i jak pracuje tarcza sprzęgła?

Czas na analizę dwóch najważniejszych elementów sprzęgła, bez których tego podzespołu w ogóle by nie było. Zacznijmy od tarczy. Jej zadaniem jest przenoszenie i rozłączanie napędu między skrzynią biegów a silnikiem oraz amortyzowanie przeciążeń powstających w trakcie gwałtownego dodawania i odejmowania gazu.

Sama tarcza nie jest sztywna, to znaczy jej część, do której przymocowano okładziny cierne, porusza się wprzód i w tył o kilka stopni. Jest zdolna do ruchu obrotowego. Dzięki temu neutralizuje drgania podczas przełączania biegów. W momencie naciśnięcia pedału sprzęgła tarcza odsuwa się od docisku i może poruszać się niezależnie od wałku silnika.

Jeśli chcesz wiedzieć, jak działa sprzęgło w aucie, musisz zrozumieć działanie docisku. To drugi najważniejszy podzespół w tym układzie. Trwały element, nieporuszający się wprzód i w tył, sprzężony z wałem korbowym silnika. W normalnym położeniu tarcza dociskowa wiruje wraz z tarczą sprzęgła. Gdy naciskamy na pedał, następuje odsunięcie się docisku od tarczy, przez co możliwe jest zmienianie ustawienia sprzęgła, czyli po prostu wrzucanie biegów i przestawianie trybu pracy skrzyni. Dopiero gdy to się dokona, można puścić pedał i mechanizm dociskowy wraca na swoje miejsce.

Dlaczego sprzęgło się zużywa?

Najczęściej uszkodzenia sprzęgła mają związek ze stylem jazdy i błędami kierowców. Zwykle wyciera się tarcza, a dokładniej przyczepione do niej okładziny cierne. Im częściej i mniej delikatnie ruszamy, tym częściej dochodzi do przetarć. Poważnym błędem jest też stała jazda na lekko wciśniętym pedale sprzęgła, co zdarza się nagminnie, nie tylko wśród początkujących kierowców. Okładziny mogą także popękać, jeśli problemem jest uszczelniacz skrzyni biegów. Wraz z użytkowaniem niszczą się także elementy amortyzujące, co odczuwamy poprzez gwałtowniejsze szarpnięcia przy przełączaniu biegów.

Jednak to nie tylko tarcza i jej okładziny cierne mogą ulec awarii. Mamy także inne elementy, które sprawiają problemy. Wiesz, jak działa sprzęgło w aucie, a więc zdajesz sobie sprawę z tego, że docisk jest elementem trwałym. Jednak czasami może dojść do odkształcenia się tego podzespołu, przez co sposób jego działania będzie nieprawidłowy. To bardzo zła wiadomość, bo wówczas awarii ulegają także pozostałe elementy w sprzęgle. Nieraz, choć dość rzadko, dochodzi do zepsucia się sprężyn, które są odpowiedzialne za dociskanie mechanizmu. Najczęściej wymiana samej tarczy łączy się więc także z wymianą docisku.